‘BHARATPOL भारतपोल’वर अमित शहा: केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांनी मंगळवारी केंद्रीय अन्वेषण ब्युरो (सीबीआय) ने विकसित केलेले ‘BHARATPOL’ पोर्टल लॉन्च केले.देशाची राजधानी दिल्लीत विधानसभा निवडणुका होणार आहेत. दरम्यान, केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांनी मंगळवारी केंद्रीय अन्वेषण ब्युरो (CBI) ने विकसित केलेले ‘BHARATPOL’ पोर्टल लॉन्च केले.
देशातील विविध राज्यांतील तपास यंत्रणांमधील समन्वय सुधारण्यासाठी आणि गुन्हेगारांना पकडण्यासाठी हे पोर्टल महत्त्वाचे पाऊल आहे. यावर बोलताना गृहमंत्री अमित शहा म्हणाले की, भारतपोल पोर्टलद्वारे आंतरराष्ट्रीय डेटा वापरणे सोपे होईल. यामुळे फरारी गुन्हेगारांना पकडण्यातही मोठी मदत होणार असून इंटरपोलचा डेटाही भारतीय एजन्सीकडे उपलब्ध होणार आहे.
BHARATPOL : भारतपोल मुळे तपास प्रक्रियेला गती देणार
इंटरपोलसोबत काम करण्यासाठी आतापर्यंत फक्त सीबीआयची नियुक्ती करण्यात आली आहे. मात्र, भारतपोलच्या स्थापनेमुळे देशातील सर्व यंत्रणा आणि राज्याचे पोलिस काम करतील. ते इंटरपोलशी अगदी सहज संपर्क साधू शकतील आणि त्यामुळे तपास प्रक्रियेला गती मिळण्यास मदत होईल. आम्हाला बरीच माहिती मिळू शकेल जी आंतरराष्ट्रीय स्तरावर विश्लेषण करण्यासाठी खूप उपयुक्त ठरेल.
अधिकारी यांनी निवेदन दिले
या मुद्द्यावर बोलताना अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, केंद्रीय तपास संस्थेने एक नवीन अत्याधुनिक ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म तयार केला आहे ज्यामुळे राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांचे पोलिस दल आणि केंद्रीय एजन्सी इंटरपोलकडून परदेशात फरारी किंवा इतर खटल्यांची माहिती घेऊ शकतील. विनंती करेल. 2021 ते 2024 पर्यंत इंटरपोलच्या माध्यमातून 100 हून अधिक गुन्हेगार भारतात परत आले आहेत.
अमित शहा यांनी गौरव केला
दिल्लीतील भारत मंडपम येथे आयोजित कार्यक्रमादरम्यान अमित शहा यांनी 35 सीबीआय अधिकारी आणि कर्मचाऱ्यांना पोलीस पदकही प्रदान केले. विशेष सेवेसाठी त्यांना राष्ट्रपती पोलीस पदक आणि तपासातील उत्कृष्टतेबद्दल केंद्रीय गृहमंत्री पदक प्रदान करण्यात आले आहे.
BHARATPOL पोर्टल इतके खास का आहे?
भारतपोल पोर्टलशी संबंधित अधिकारी आता पत्र, ईमेल आणि फॅक्सऐवजी आधुनिक आणि कार्यक्षम प्रणाली अंतर्गत माहितीची देवाणघेवाण करू शकतील हे उल्लेखनीय आहे. यामुळे तपास यंत्रणांमधील समन्वय आणि माहितीचा प्रवाह वाढेल. एवढेच नाही तर गुन्हेगारांचा माग काढण्यासाठी हे पोर्टल एक मजबूत साधन म्हणून उदयास येईल.
भारतपोलच्या धर्तीवर इंटरपोल म्हणजे काय?
इंटरपोल म्हणजेच इंटरनॅशनल क्रिमिनल पोलीस ऑर्गनायझेशन (इंटरपोल), ही जगातील सर्वात मोठी आंतरराष्ट्रीय पोलीस संघटना आहे. आंतरराष्ट्रीय स्तरावर सर्व देशांच्या पोलिसांमध्ये समन्वय साधणारी ही संघटना आहे. एकूण १९५ देशांतील तपास यंत्रणांचा यात समावेश आहे. याद्वारे गुन्हेगारांच्या माहितीची देवाणघेवाण केली जाते आणि त्यांना अटक करण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय नोटिसा बजावल्या जातात. भारताच्या बाजूने सीबीआयचा यात सहभाग आहे.
One Nation One Election : फायदे, तोटे आणि विचारमंथन
भारतपोलची गरज का होती?
हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की भारतात, राज्य पोलीस आणि तपास यंत्रणांना परदेशात लपलेल्या गुन्हेगारांची माहिती मिळवण्यासाठी आणि त्यांना अटक करण्यासाठी अनेकदा इंटरपोलची मदत घ्यावी लागते, ज्यासाठी बराच वेळ लागत असे. अलीकडच्या काळात राज्य सरकारला आधी सीबीआयशी संपर्क साधावा लागतो. यानंतर सीबीआय इंटरपोलशी संपर्क साधते आणि नंतर कुठेतरी नोटीस बजावली जाते. ही समस्या संपवण्यासाठी भारतपोल सुरू करण्यात आली आहे. त्याच्या मदतीने, गुन्हेगारांविरुद्ध रेड नोटीस, डिफ्यूजन नोटीस आणि इतर आवश्यक इंटरपोल नोटिस जारी करण्याची प्रक्रिया जलद आणि सोपी होईल.
काय म्हणाले अमित शहा?
केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा म्हणाले की, आपल्या देशाच्या तपास प्रक्रियेला चालना देण्यासाठी आणि नवीन युगात नेण्यासाठी हा एक उपक्रम आहे. भरतपोलकडे 5 मॉड्यूल आहेत – कनेक्ट, इंटरपोल नोटिस, संदर्भ, प्रसारण आणि संसाधन. ते पुढे म्हणाले की, भारतपोल हे आपल्या देशाच्या आंतरराष्ट्रीय तपास प्रक्रियेला पुढील युगात नेण्याचे पहिले पाऊल आहे.
BHARATPOL पोर्टल आणि तीन नवे फौजदारी कायदे हे परदेशात पळून गेलेल्या गुन्हेगारांना पकडण्यासाठी एक सशक्त माध्यम बनतील, असे केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांनी मंगळवारी म्हटले. केंद्रीय अन्वेषण ब्यूरो (सीबीआय) ने विकसित केलेले भारतपोल पोर्टल श्री शाह यांच्या हस्ते लॉन्च करण्यात आले. त्यांनी 35 सीबीआय अधिकाऱ्यांना पोलीस पदके दिली, ज्यांना राष्ट्रपती पोलीस पदक आणि तपासातील उत्कृष्टतेसाठी केंद्रीय गृहमंत्री पदक प्रदान करण्यात आले.
गृहमंत्री म्हणाले की, BHARATPOL पोर्टलमुळे भारत आंतरराष्ट्रीय तपासात नव्या युगात प्रवेश करत आहे. भारतातील प्रत्येक पोलीस दल आणि तपास यंत्रणा या पोर्टलद्वारे इंटरपोलशी सहज समन्वय साधू शकतील. सरकारी धोरणांचा वैज्ञानिक रोडमॅप आणि वेळेवर अंमलबजावणी यामुळे भारत प्रादेशिक आघाडीकडून जागतिक नेता बनण्याच्या दिशेने वाटचाल करत आहे.
भारतपोलच्या पाच प्रमुख मॉड्यूल्सद्वारे कायद्याची अंमलबजावणी करणाऱ्या सर्व एजन्सींना तांत्रिक मदत मिळेल. “कनेक्ट मॉड्यूल” या माध्यमातून, सर्व एजन्सी इंटरपोलचे राष्ट्रीय केंद्रीय ब्यूरो बनतील. यामुळे इंटरपोल नोटिसांची विनंती जलद, सुरक्षित आणि संरचित पद्धतीने पूर्ण होईल.
इंटरपोलच्या 195 देशांच्या नेटवर्कच्या मदतीने परदेशातील तपासासाठी आंतरराष्ट्रीय सहकार्य मिळवणे सुलभ होईल. ब्रॉडकास्ट मॉड्यूलद्वारे देशांना पाठवलेल्या विनंत्या त्वरित मिळतील, तसेच दस्तऐवजांची देवाणघेवाण आणि क्षमता वाढवण्यासाठी आधुनिक प्रणाली स्थापन करता येईल.
श्री शाह म्हणाले की, BHARATPOL पोर्टलचे वैशिष्ट्य म्हणजे देशातील एजन्सींमध्ये थेट संवाद साधणे आणि जागतिक नेटवर्कसह डेटा सामायिक करणे. रेड कॉर्नर नोटिस आणि अन्य नोटिस जारी करण्याच्या विनंत्या त्वरेने पूर्ण करता येतील. तसेच, परदेशात पळून गेलेल्या गुन्हेगारांना भारतीय न्याय व्यवस्थेत आणण्यासाठी हा एक महत्त्वाचा टप्पा ठरेल.
केंद्रीय गृहमंत्र्यांनी तीन नवीन फौजदारी कायद्यांबद्दलही चर्चा केली, ज्यामुळे फरारी गुन्हेगारांवर खटला चालवणे आणि शिक्षा झाल्यानंतर त्यांना भारतात परत आणणे सोपे होईल. त्यांनी सीबीआयला भारतपोल पोर्टलचे प्रशिक्षण तळागाळापर्यंत पोहोचवण्याचे आवाहन केले. या नवीन यंत्रणांमुळे जागतिक स्तरावर गुन्हेगारांवर प्रभावी कारवाई करणे शक्य होईल.
इंटरपोल कसे काम करते?
इंटरपोलला सोप्या भाषेत इंटरनॅशनल पोलिस म्हणता येईल, ज्याचे पूर्ण रूप ‘इंटरनॅशनल क्रिमिनल पोलिस ऑर्गनायझेशन’ आहे. ही संस्था सदस्य देशांच्या सुरक्षा एजन्सींमधील गुन्हेगारी प्रकरणांमध्ये मदत आणि समन्वय सुलभ करते. आंतरराष्ट्रीय गुन्ह्यांना आळा घालणे आणि तपासात मदत करणे हा त्याचा उद्देश आहे. त्याची स्थापना 1923 मध्ये झाली आणि त्याचे मुख्यालय फ्रान्समधील लियोन येथे आहे. इंटरपोलचे सध्या 196 सदस्य देश आहेत, ज्यामुळे ती संयुक्त राष्ट्रांनंतर जगातील दुसरी सर्वात मोठी संस्था बनली आहे. भारत १९४९ पासून त्याचा सदस्य आहे.
हे हि वाचा : १ मिनिटात स्टॉक कसा निवडावा? – Digi साम्राज्य
